สุนัขพันธุ์ชเนาเซอร์ เพศเมียทำหมันแล้ว
อายุ 14 ปี มารับการรักษาที่โรงพยาบาลสัตว์
คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
บางเขน เมื่อวันที่ 25 กันยายน 2556 ด้วย
อาการเป็นลมในช่วงเวลา 2 สัปดาห์ที่ผ่านมา
และถี่ขึ้นเรื่อยๆ สุนัขได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรค
ซิกไซนัสซินโดรม (Sick sinus syndrome)
เป็นความผิดปกติของระบบ cardiac conduction
system ซึ่ง sinus node ที่อยู่บริเวณหัวใจ
ห้องบนขวา มีการทำงานผิดปกติ โดยส่งสัญญาณ
ไฟฟ้าออกมาช้าบ้าง เร็วบ้าง ทำให้หัวใจเต้นช้า-เร็ว ไม่สม่ำเสมอ ส่งผลให้ปริมาณ
เลือดและความดันเลือดไปเลี้ยงร่างกายไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
สัตว์ป่วยจึงแสดงอาการอ่อนแรงเป็นลมและหมดสติ เนื่องจากความดันเลือด
ไม่เพียงพอ สาเหตุการเกิด sick sinus syndrome นั้น ยังไม่เป็นที่ทราบ
แน่ชัด แต่มีรายงานในสุนัขว่าพันธุ์ที่มีโอกาสพบได้มากหรือเป็นปัจจัย
โน้มนำ ได้แก่ สุนัขพันธุ์ West Highland whites terrier , พันธุ์ Miniature
schnauzer และ พันธุ์ Cooker Spaniels.
รศ.สพ.ญ.อมรรัตน์ ศาสตราวาหา ภาควิชาเวชศาสตร์คลินิก
สัตว์เลี้ยง คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
หัวหน้าทีม พร้อมด้วยทีมงานประกอบด้วย รศ.น.สพ.ดร.นริศ
เต็งชัยศรี ผศ.น.สพ.ดร.จตุพร หนูสุด อ.สพ.ญ.ดร.สิริรัตน์
นิยม อ.สพ.ญ.ทักษอร ดวงอุไร น.สพ.วิจิตร สุทธิประภาและ
นอ.นพ.เกรียงไกร จิรสิริโรจนากร ที่ปรึกษา ได้ร่วมกันรักษา
โดยใส่เครื่องกระตุ้นไฟฟ้าหัวใจในสุนัขหัวใจเต้นผิดปกติ สำเร็จเป็นครั้งแรก
ในประเทศไทย
หัวหน้าทีม เปิดเผยว่า การวินิจฉัยสัตว์ป่วยที่มีปัญหาเรื่องหัวใจเต้นผิดจังหวะนั้น
โดยปกติสัตวแพทย์จะตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiography, ECG)
แต่หัวใจเต้นผิดจังหวะบางประเภทเกิดขึ้นในช่วงสั้น ๆ และหายไป ทำให้ไ
ม่สามารถตรวจพบได้ สัตวแพทย์อาจต้องเครื่องมือที่เรียกว่า Holter monitor
เป็นเครื่องมือช่วยบันทึกคลื่นไฟฟ้าหัวใจตลอดระยะเวลา 24 ชั่วโมง โดยเจ้าของ
สัตว์จะช่วยบันทึกว่าสัตว์ป่วยทำกิจกรรมอะไรอยู่และแสดงอาการ หรือ มีความ
ผิดปกติใด ณ เวลาใด จากนั้นนำมาเทียบกับบันทึกคลื่นไฟฟ้าหัวใจที่ได้เพื่อดูว่า
มีความสัมพันธ์กันหรือไม่ ในสัตว์ คือสุนัขและแมว เราทำได้แค่ติด holter monitor
แต่ยังไม่สามารถทำการตรวจระบบการนำไฟฟ้าภายในหัวใจได้ (Cardiac
Electrophysiology Study)
โรคซิกไซนัสซินโดรม (Sick sinus syndrome)
ในสัตว์ป่วยรายนี้มาด้วยอาการเป็นลมหมดสติ และ
ถี่มากขึ้นใน 2 สัปดาห์ที่ผ่านมา เนื่องจากสัตว์ป่วย
ไม่ตอบสนองต่อการทำ atropine test และสัตว์
ป่วยแสดงอาการเป็นลมก็มากขึ้นเรื่อย ๆ ประกอบกับ
ผลการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจในขณะสัตว์ป่วยมีอาการ
นั้นชัดเจนมาก จึงไม่จำเป็นต้องการติด Holter
monitor และ เมื่อไม่ตอบสนองต่อ atropine test
ทีมงานจึงตัดสินใจฝังเครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker)
เป็นการฝังเครื่องมือเล็ก ๆ ไว้ใต้ผิวหนังบริเวณลำคอ
ด้านขวาของสัตว์ป่วย และสอดสายนำไฟฟ้าไปยังหัวใจ ผ่านหลอดเลือดดำ jugular
และไปติดที่ผนังหัวใจห้องล่างขวา เครื่องจะทำการตรวจจับจังหวะการเต้นของหัวใจ
สายนำไฟฟ้าจะเป็นตัวควบคุมและกระตุ้นให้หัวใจเต้นตามอัตราที่กำหนด สัตว์ป่วย
รายนี้ตั้งที่ 70-170 ครั้งต่อนาที ในการฝังเครื่องกระตุ้นหัวใจ (Pacemaker) ครั้งนี้
เราได้ เชิญ นาวาอากาศเอก เกรียงไกร จิรสิริโรจนากร อายุรแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้าน
กระแสไฟฟ้าในหัวใจ มาเป็น ที่ปรึกษา ผลการรักษาก็เป็นที่น่าพอใจมาก โดยทาง
คณะสัตวแพทย์ ทีมที่ดูแลสัตว์ป่วยได้ติดตามอาการใน 24 ชั่วโมงแรก
หลังจากนั้นได้ติดตามอาการกับเจ้าของ พบว่าสุนัขแข็งแรงดี ไม่มีการเป็นลมหมดสติ
และวันรุ่งขึ้นได้ตรวจสุขภาพพบว่าสุนัขดูดี ไม่มีการเป็นลมหมดสติใด ๆ ทำการตรวจ
คลื่นไฟฟ้าหัวใจพบอัตราการเต้นหัวใจ 80 ครั้งต่อนาที เป็นของเครื่องกระตุ้นหัวใจ 3 ครั้ง
และของสุนัขเต้นเอง 1 ครั้ง ซึ่งถ้าไม่ได้ทำการใส่เครื่องกระตุ้นหัวใจ สัตว์ป่วยอาจ
เสียชีวิตได้ หลังจากนั้นเราทำการติดตามใน 7 วันต่อมา พบว่า โดยรวมทุกอย่างดีมาก
ผลการรักษาเป็นที่น่าพอใจ บริเวณที่ฝังเครื่องกระตุ้นไฟฟ้าหัวใจไม่มีอาการบวมเลือดคั่ง
(hematoma) แต่สุนัขแสดงอาการสะบัดคอบ่อยอาจจะเกิดจากความรำคาญ แต่ได้
กำชับเจ้าของและทำการพันคอไม่ให้สุนัขขยับคอมากเพราะสายอาจจะเลื่อนหลุดได้
นับเป็นครั้งแรกในประเทศไทย โดยทีมสัตวแพทย์ คณะสัตวแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัย
เกษตรศาสตร์ ในการรักษาสุนัขที่หัวใจเต้นผิดปกติได้สำเร็จ
